Teken zijn parasieten die zich met bloed voeden. Ze zijn doorgaans tussen 1 mm en 1 cm lang, afhankelijk van of ze zich al gevoed hebben of niet. Er komen 850 soorten voor op de wereld maar slechts 12 daarvan vinden we regelmatig terug bij onze huisdieren. 

In onze streken kunt u drie dominante soorten tegenkomen:

• Ixodes ricinus: komt het meest voor, is vooral te vinden in vochtige streken zoals bossen en wouden. 
• Dermacentor reticulatus: vinden we hoofdzakelijk terug in parken, weiden en hoog gras. 
• Rhipicephalus sanguineus: deze laatste soort komt voor op warmere plaatsen, zoals onze woningen en asielen. 

Om hun levenscyclus te kunnen voltooien mag de omgeving voor teken niet te vochtig of te warm zijn, met een temperatuur tussen 7 en 25 °C. 

Tekenbesmettingen zijn daarom doorgaans seizoensgebonden, met het grootste risico in de lente en herfst.

 Leer meer over teken!

Hoewel een tekenbeet onschuldig kan zijn en niet meer dan een ontsteking veroorzaken, huist het echte gevaar van deze parasieten in het feit dat ze mogelijk drager van ernstige of zelfs dodelijke ziekten voor onze huisdieren zijn. 

Op het einde van hun levenscyclus voeden teken zich immers met het bloed van diverse wilde dieren, die soms drager zijn van bacteriën en virussen. Ze kunnen deze ziekteverwekkers bij een volgende beet dus doorgeven aan andere dieren of zelfs mensen.

In België is borreliose, beter bekend onder de naam 'ziekte van Lyme', de aandoening die het vaakst door teken wordt overgedragen.

Als uw hond u vergezelt in Frankrijk of in warme streken, dan kan hij piroplasmose of babesiose oplopen, maar ook bacteriële ziekten als ehrlichiose of anaplasmose. Als uw dier een teek inslikt, kan het ook besmet worden met hepatozoönose, een zeldzamere parasitaire ziekte.

Gelukkig moet een teek 12 tot 24 uur vastgehecht zijn om een ziekte op zijn gastheer te kunnen overdragen. Dankzij preventieve behandeling kunnen deze parasieten tijdig uitgeschakeld worden, zodat uw dier tegen ziekteverwekkers beschermd wordt.

Borreliose of de ziekte van Lyme is een besmettelijke aandoening die voorkomt bij mensen en diverse diersoorten. Ze wordt overgedragen via teken die drager zijn van het virus, als deze langer dan 24 uur aan hun gastheer gehecht blijven.   

In het algemeen vertonen besmette honden geen symptomen die specifiek zijn voor deze ziekte. De incubatiefase (de termijn tussen de besmetting en het verschijnen van de eerste symptomen) kan 2 tot 5 maanden duren. 

De ziekte kan twee vormen aannemen, elk met zijn eigen kenmerken: 

• Als uw hond een acute vorm van borreliose heeft, zal hij pijnlijk en tijdelijk hinken. Dit steekt meestal plots op en is vaak te wijten aan artritis of polyartritis (ontstekingsreumatiek die een of meerdere gewrichten treft). Dit hinken kan gepaard gaan met koorts, weinig energie, klierproblemen en eventueel braken. 
• Bij een chronische vorm van de ziekte zal uw hond minder hevig hinken maar wel andere symptomen vertonen zoals een spieraandoening (degeneratie van de spieren), hart- of nierproblemen.

Om te bepalen of uw hond de ziekte heeft, moet uw dierenarts diverse klinische onderzoeken uitvoeren. 

Wordt de diagnose gesteld, dan zal de arts bepaalde antibiotica en ontstekingsremmers aanraden om de gewrichtspijnen te verminderen. Zelfs als de ziekte behandeld wordt, blijft uw hond nog meerdere maanden drager van borreliose voordat hij er helemaal van verlost is. 

Piroplasmose of babesiose is een parasitaire ziekte die door een tekenbeet veroorzaakt wordt en mogelijk levensgevaarlijk is als ze niet tijdig behandeld wordt. 

De ziekte wordt overgedragen via de beet van een besmette teek, als deze meer dan 48 uur aan haar gastheer gehecht blijft. Zodra de ziekte in het bloed van de hond zit, kan ze overgedragen worden op een andere teek die zich met het bloed van het dier voedt. Op deze manier vermenigvuldigt het aantal parasieten dat drager is van het virus.

Zodra ze besmet zijn kunnen de gevoeligste honden na slechts enkele dagen sterven. Dus, als u een teek ontdekt in de vacht van uw dier, en het vertoont de volgende symptomen, ga er dan zo snel mogelijk mee naar de dierenarts:

• Hoge koorts;
• Ernstige vermoeidheid;
• Verlies van eetlust;
• Donkere urine;
• Gele slijmvliezen (tandvlees, ogen).

Bij een vroegtijdige diagnose en behandeling kan uw hond probleemloos van de ziekte genezen. In erg zeldzame gevallen kan uw dier lijden aan nawerkingen die moeilijk te bestrijden zijn. 

De doeltreffendste manier om de ziekte tegen te gaan is via een preventieve behandeling tegen teken, die de parasieten uitschakelt voordat ze de tijd hebben om een ziekte over te dragen. Vraag raad aan uw dierenarts!

Ehrlichiose is een erg zeldzame bacteriële ziekte die wordt overgedragen door teken die vooral in het Middellandse Zeegebied voorkomen.

Zodra een hond besmet is, kan het nog tien tot twintig dagen duren voor de symptomen zich manifesteren. Nadat de eerste tekenen van de ziekte verschijnen, gaat ehrlichiose over in een acute fase van 2 tot 4 weken waarin uw hond last kan krijgen van koorts, energieverlies, verlies van eetlust of neusafscheidingen. In de chronische vorm kunt u bij uw dier kleine rode vlekken op de huid of slijmvliezen opmerken, die soms ook bleker kunnen zijn (wat duidt op een lagere hemoglobineconcentratie in het bloed), of gewichtsverlies.

Om de ziekte te kunnen vaststellen en behandelen, moet uw dierenarts een bloedonderzoek doen. Hij zal vervolgens een behandeling voorschrijven om de bacterie te bestrijden. Heel ernstige ehrlichiose is in ongeveer 30% van de gevallen dodelijk, als er geen enkele medische tussenkomst is.  Raadpleeg dus uw dierenarts voor een preventieve behandeling tegen de parasitaire ziekten die door teken worden overgedragen!

In tegenstelling tot andere ziekten die via een tekenbeet overgedragen worden, ontwikkelt hepatozoönose zich na het inslikken van een besmette teek. De ziekte, die de witte bloedlichaampjes treft, komt vooral in warme en gematigde gebieden voor en uiterst zelden in onze streken.

Hoewel de symptomen weinig zichtbaar zijn, kunnen we bij honden soms enkele tekenen opmerken:

• Verlies van eetlust;
• Gewichtsverlies;
• Gebrek aan energie;
• Gewrichtspijn en hinken;
• Hoge koorts.

Via diverse onderzoeken kan bepaald worden of uw hond al dan niet aan de ziekte lijdt. Als blijkt dat dit het geval is, kan de dierenarts de symptomen met een behandeling tegengaan of genezen. Maar in de meeste gevallen doen deze behandelingen hepatozoönose nooit helemaal verdwijnen. Preventie blijft dus de beste manier om uw huisdier te beschermen!

Als uw viervoeter niet preventief tegen teken beschermd is, moet u absoluut een dierenarts raadplegen als u merkt dat hij door een teek is gebeten en bepaalde ongewone gedragingen vertoont. 

Als u niet vertrouwd bent met de procedure kan hij u ook helpen om een teek te verwijderen. 

Als een hond meerdere beten heeft, wijst dit vaak op een onderliggend gezondheidsprobleem. Uw dierenarts kan dan via onderzoeken eventuele gezondheidsproblemen vaststellen en behandelen.

Er bestaan diverse methoden om uw hond preventief tegen teken te beschermen, met verschillende manieren en frequenties van toediening: halsbanden, pipetten, tabletten, enz. 

Vraag altijd advies aan uw dierenarts zodat hij een product kan voorschrijven dat optimaal aan uw geval aangepast is.

Een vaccin tegen de ziekte van Lyme is ook aangeraden voor honden die vaak op plaatsen met hoge vegetatie komen. Het vaccin kan vanaf 12 weken toegediend worden en bestaat uit twee injecties met een interval van 5 weken. Daarna krijgt uw hond elk jaar opnieuw een prik voor voldoende en blijvende bescherming.

Vlooien zijn kleine bruine insecten die zich voeden met het bloed van onze dieren. Tot dusver zijn er meer dan 2500 soorten geïdentificeerd. In België is de meest voorkomende vlo de Ctenocephalides felis.

Deze parasieten zijn perfect aangepast aan de huiselijke omgeving van onze huisdieren en zijn er het hele jaar door, zowel buitenshuis als binnenshuis, waar ze zich 's winters graag verwarmen.

Vlooien zijn uitermate schadelijk en hun aanwezigheid op een dier levert heel wat ongemakken op, zoals:

• Jeuk: Vlooien, die zich voeden met bloed, spuiten hun gastheer een kleine hoeveelheid speeksel in zodat het bloed niet meteen stolt. Het is dit speeksel dat de jeuk veroorzaakt. 
• Bloedverlies: Bij jonge, oudere, zieke en kleine dieren kan besmetting door een groot aantal vlooien leiden tot bloedarmoede, dat wil zeggen een abnormale daling van de hemoglobineconcentratie in het bloed.
• Allergieën: Veel honden krijgen een allergie voor vlooienbeten, meer bepaald door het speeksel dat ze in het lichaam van hun 'prooi' spuiten. Deze allergie is een van de meest voorkomende huidziekten bij honden. Ze leidt tot hevige jeuk, vachtverlies, korsten, wonden en secundaire infecties.
• Ziekten: Als een hond vlooien inslikt, kan hij ook met hondenlintworm of Dipylidium caninum besmet worden, die op de mens kan worden overgedragen.

Bovenop het gevaar dat ze betekenen voor onze dieren, vallen vlooien ook mensen aan! Dit leidt tot puisten en jeuk. 

Behalve mogelijke slapeloosheid, opwinding of ongewoon bijten en krabben, vertonen honden doorgaans geen enkel klinisch symptoom van een vlooienbesmetting. Om te weten of uw hond deze parasieten heeft, raden we dus aan om zijn vacht nauwkeurig te onderzoeken op de aanwezigheid van volwassen vlooien en hun uitwerpselen.

• Volwassen vlooien verwijdert u het gemakkelijkst met een speciale fijne kam (te verkrijgen bij uw dierenarts) waarmee u het hele lichaam van uw viervoeter kunt kammen.
• De uitwerpselen verwijdert u het best door uw dier grondig te kammen en het afval op een wit vel keukenrol te verzamelen om ze beter te zien. Vlooienuitwerpselen kunt u gemakkelijk herkennen aan hun roodbruine kleur.

U kunt ook vlooieneitjes opmerken in de omgeving van uw hond. Ze hebben de vorm van kleine witte korrels en bevinden zich in het algemeen op de plaatsen waar uw dier uitrust. Vlooienlarven en -poppen zijn veel moeilijker op te merken omdat ze zich voornamelijk in weefsels (mand, kussens, zetels, tapijten, bedden enz.) ontwikkelen, evenals in kleine spleten waar geen daglicht komt.

Als uw hond vlooien heeft, is het in een eerste fase belangrijk om het dier zelf te behandelen. 

De keuze van een antivlooienmiddel dient u met uw dierenarts te bespreken. Hij is de enige die het meest geschikte product voor uw huisdier kan voorschrijven. Een behandeling kies je niet zomaar en hangt af van diverse factoren:

• De levenswijze van uw dier;
• De leeftijd van uw dier;
• Het ras;
• Het haartype;
• De voorgeschiedenis van het dier (huidziekten, allergieën enz.);
• De aanwezigheid van jonge kinderen in uw gezin;
• De aanwezigheid van een kat (bepaalde antiparasitica voor honden zijn giftig voor katten).

Om de bedreiging van deze parasieten doeltreffend en duurzaam af te wenden, moet u tegelijkertijd ook alle andere huisdieren in uw huishouden (honden en katten) behandelen en hun omgeving ontsmetten:

• Stofzuig regelmatig, met extra aandacht voor gordijnen, tapijten en de mand van uw hond. 
• Ontsmet grondig de hele omgeving van uw hond, met name zijn hok, zijn mand, alle zetels en zijn speelgoed.
• Gebruik na het wassen een antivlooienproduct om de parasieten in alle levensfasen te vernietigen. 
• Verhoog binnen de temperatuur en luchtvochtigheid. Dat verkort de levenscyclus van de vlooien en versterkt het effect van de behandeling.
• Maai uw gazon heel kort en besprenkel met water tot de grond echt nat is. Zo doodt u de eitjes, larven en poppen.
• Blijf uw hond ten slotte zo lang mogelijk controleren, bij voorkeur gedurende 6 maanden om elke nieuwe vlooienaanval te vermijden.

Een vlooieninfestatie bestrijden is allesbehalve eenvoudig. Met enkele preventiemaatregelen kunt u parasieten op een afstand houden en voorkomen dat het zover komt. 

• Geef uw hond een preventieve behandeling. Hiervoor bestaan verschillende oplossingen die verschillen in samenstelling, farmaceutische vorm en werkingsduur. Vraag altijd advies aan uw dierenarts voordat u uw hond een antivlooienmiddel toedient!
• Was uw dier en zijn mand regelmatig. 
• Vermijd contact tussen uw hond en wilde dieren.

Bij een vlooienbesmetting kunnen bepaalde gevoelige honden een allergie ontwikkelen voor het speeksel dat de parasieten in hun lichaam spuiten. Deze allergie is een van de meest voorkomende huidziekten bij honden.

De ziekte manifesteert zich door het verschijnen van huidletsels (roodheid, korsten, vachtverlies) op de rug, de buik en de binnenkant van de dijen. 

Honden die allergisch zijn voor vlooienbeten bijten en krabben zich overdadig, wat de parasieten doet loslaten waardoor ze verspreid geraken en moeilijker te vinden zijn. 

In geval van allergie zal de dierenarts een aan uw dier aangepaste antivlooienbehandeling voorschrijven. Het is ook uiterst belangrijk om de omgeving van uw hond goed te ontsmetten. Om de irritatie tijdens de behandeling te verzachten, kan uw dierenarts u ook een oplossing tegen jeuk voorschrijven.

Behandel tegelijkertijd ook alle andere dieren in uw woning preventief om toekomstige vlooienbesmettingen te vermijden. Vraag bij twijfel of vragen advies aan uw dierenarts. Hij is het best geplaatst om u advies te geven!

Leer meer over vlooien!

In België kunnen verschillende soorten wormen, die in het organisme van het dier leven en zich ontwikkelen, uw hond besmetten:

• Rondwormen (spoelwormen, haakwormen):
  • Spoelwormen zijn grote wormen (tot 20 cm) die in de dunne darm van de hond leven. Zodra ze in het organisme van het dier zitten, voeden spoelwormen zich door de voor het dier bedoelde glucose, calcium, fosfor of oligo-elementen in te nemen.
  • Haakwormen zijn kleine wormen (1 tot 2 cm) die op volwassen leeftijd op de rand van de ingewanden leven en zich er met bloed voeden.
• Platwormen zijn veel groter (tot 70-80 cm) en lijken op een aaneenschakeling van duizenden rijstkorrels.

Leer meer over wormen!

Wormbesmettingen – voornamelijk van rondwormen – zijn vooral heel gevaarlijk voor pups, die kunnen lijden aan een verminderde vitaliteit, groeivertraging en spijsverteringsproblemen (braken, diarree, gezwollen buik), ademhalingsmoeilijkheden (hoest door de verplaatsing van de larven) en huidproblemen (vale vacht, roos, jeuk). Als ze in groten getale aanwezig zijn in het spijsverteringskanaal van een pup, dan kunnen rondwormen zelfs tot de dood leiden door verstopping of doorboring van de ingewanden.

Bij volwassen honden heeft besmetting door wormen in de meeste gevallen geen zichtbare gevolgen. Toch mag ze niet genegeerd worden, want dragers besmetten gemakkelijk hun omgeving, en vormen zo ook een risico voor de menselijke gezondheid!

Volwassen spoelwormen leggen immers heel wat eitjes, die door een volwassene en kind ingeslikt kunnen worden, ofwel door contact met hun huisdier of via de omgeving (met name dierlijke ontlasting in zandbakken).

Zodra ingeslikt worden deze eitjes larven, die zich in het menselijk lichaam bewegen alvorens zich als volwassen wormen in de ingewanden te nestelen. Tijdens deze fase veroorzaken de larven letsels, bijvoorbeeld in lever en longen, met symptomen die op griep lijken. In zeldzame gevallen kunnen de wormen ook de hersenen binnendringen en tot stuiptrekkingen leiden. Kinderen die vatbaar zijn voor allergieën kunnen na contact met wormen ook gemakkelijker astma krijgen.

Als u een wormbesmetting bij uw dier verhindert, beschermt u dus uw hele gezin!

Als uw hond in afwezigheid van een preventieve behandeling met wormen besmet is, is het belangrijk een ontwormingsmiddel toe te dienen om menselijke overdracht te vermijden. Afhankelijk van uw dier en zijn levenswijze kan uw dierenarts u de meest geschikte behandeling voorschrijven. Vraag hem altijd om advies vóór u een keuze maakt!

Om zowel voor uw huisdier als uw omgeving risico's te vermijden, beveelt ESCCAP, het Europees wetenschappelijk comité voor parasieten bij huisdieren, meerdere maatregelen aan:

• Verwijder regelmatig en voorzichtig de uitwerpselen uit het hok, maar ook de kattenbakvulling (als u een kat heeft) en de tuin.
• Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne: was uw handen, knip uw nagels kort en draag handschoenen wanneer u in de tuin werkt.
• Ontworm uw hond regelmatig, ten minste vier keer per jaar, en volg daarbij de aanbevelingen van de dierenarts.
• Geef uw hond altijd in de handel verkrijgbare droge voeding of voeding uit blik of bereid voedsel te eten.
• Houd kinderen uit de buurt van besmette zones en bedek met name zandbakken om dierlijke uitwerpselen te vermijden.

In bepaalde delen van de wereld, vooral in het zuiden van Europa (Zuid-Frankrijk, Spanje, Portugal, Italië, Griekenland), Noord-Afrika en overzeese gebieden, komt 'cardiopulmonaire dirofilariose' of 'hartwormziekte' voor, een dodelijke ziekte die wordt veroorzaakt door een lange en smalle worm die wordt overgedragen door een muggenbeet. 

Eenmaal de parasiet, die voornamelijk bij honden, katten, fretten en vossen voorkomt, het organisme binnendringt, legt hij larven die microfilaria genoemd worden. Deze microfilaria, die zich vrij bewegen in de bloedsomloop van het besmette dier, kunnen vervolgens door een mug ingeslikt worden wanneer deze haar prooi steekt. Op deze manier wordt de mug op haar beurt besmet door de larven van deze parasiet kan ze deze besmetting op een nieuw dier overbrengen bij een volgende steek. 

Na besmetting evolueert de ziekte traag en kunnen er jaren voorbijgaan voor de eerste tekenen zich voordoen. Cardiopulmonaire dirofilariose manifesteert zich eerst via een hoest, vergezeld van ademhalingsmoeilijkheden, die vervolgens leiden tot grote ademhalings- en hartproblemen, en zelfs plotse dood. De besmette wormen in het organisme van het dier kunnen op elk ogenblik een klonter doen ontstaan die een ader kan blokkeren. 

In geval van twijfel zal uw dierenarts een reeks onderzoeken doen om na te gaan of uw hond wormen heeft die drager zijn van de ziekte. Hoewel een positieve test betrouwbaar is, bevestigt een onderzoek met negatief resultaat niet met zekerheid dat uw dier de ziekte niet heeft. Het is dus aangeraden om meerdere onderzoeken te doen en deze te herhalen.

Zodra een diagnose gesteld is, kan de ziekte behandeld worden met geneesmiddelen, die gedurende meerdere maanden moeten worden genomen. Omdat de dood van de parasieten een zeer ernstige shock bij de hond kan veroorzaken, is het cruciaal dat hij gedurende de hele behandeling rust.

Ook al komt deze parasiet niet voor in België, is het belangrijk om uw huisdier preventief te beschermen op elke reis naar deze risicozones. Vraag advies aan uw dierenarts.

Leer meer over wormen!