Vlooien zijn kleine bruine insecten die zich, tot onze grote spijt, perfect weten aan te passen aan de huiselijke omgeving van onze huisdieren. Tot dusver zijn er meer dan 2500 soorten geïdentificeerd.

In België is de meest voorkomende vlo de Ctenocephalides felis.

Volwassen vlooien voeden zich met bloed door de huid van het dier te doorboren. Ze voeden zich één keer per dag en blijven doorgaans op dezelfde gastheer tot ze sterven. Hun levensverwachting is meerdere maanden maar ze sterven vaak na een tot drie weken, wanneer de kat haar vacht verzorgt of krabt.

De levenswijze en voortplanting van vlooien hangen sterk samen met de omgevingsomstandigheden. In ideale omstandigheden hebben deze kleine parasieten vochtigheid, warmte en de nabijheid van gastheren nodig om zich snel te ontwikkelen. 

Als de omgeving gunstig is, kunnen er heel snel een groot aantal vlooien op de dieren en in de omgeving zitten. Omdat vlooienlarven warmte nodig hebben om te overleven, ontwikkelen ze zich vooral in de lente, zomer en herfst. 

Maar, dankzij de verwarming in onze huizen en appartementen kunnen ze het hele jaar door overleven. Vlooienlarven verbergen en ontwikkelen zich in onze huizen vooral in weefsels (mand, kussens, zetels, tapijten, bedden enz.), maar ook in kleine spleten waar geen daglicht komt. Ze blijven op die warme plaats tot ze volwassen zijn en zoeken er dan een gastheer om zich aan vast te klampen. 

Opgelet, houd uw kat weg van dieren die vrij rondlopen omdat deze ook via de omgeving vlooien aan uw dier kunnen doorgeven. Besmetting door het doorgeven van een volwassen vlo tussen dieren komt maar zelden voor, maar is wel mogelijk. Het gebeurt dus vooral via parasieten die in de omgeving aanwezig zijn, en dit zowel binnen als buiten de woning (behalve in de winter).

Katten vertonen doorgaans geen enkel klinisch symptoom van een vlooienbesmetting. Om te weten of uw kat deze parasieten heeft, raden we aan om zijn vacht nauwkeurig te onderzoeken op de aanwezigheid van volwassen vlooien en hun uitwerpselen.

• Volwassen vlooien (roodbruin van kleur) verwijdert u het gemakkelijkst door met een speciale fijne kam (te verkrijgen bij uw dierenarts) het hele lichaam van uw huisdier te kammen. Vlooienbeten kunt u herkennen aan uiterst kleine rode vlekken op de huid.
• De uitwerpselen van vlooien verwijdert u het best door het dier grondig te kammen en het afval op een wit vel keukenpapier te verzamelen om ze beter op te merken. Vlooienuitwerpselen kunt u gemakkelijk herkennen aan hun roodbruine kleur.

U kunt ook vlooieneitjes opmerken in de omgeving van uw kat. Ze hebben de vorm van kleine witte korrels en bevinden zich in het algemeen op de plaatsen waar uw dier rust. Vlooienlarven en -poppen zijn veel moeilijker op te merken omdat ze zich voornamelijk in weefsels (mand, kussens, zetels, tapijten, bedden enz.) ontwikkelen, net als in kleine spleten waar geen daglicht komt.

Vlooien zorgen bij dieren voor diverse ongemakken zoals jeuk en bloedverlies, maar kunnen ook allergieën veroorzaken en ziekten overdragen. 

Dit zijn de belangrijkste gevolgen van een vlooienbesmetting

Als uw dier vlooien heeft, dan vormen de exemplaren in zijn vacht jammer genoeg slechts 5% van het probleem! 

Deze 5% zijn immers de volwassen vlooien, die oud genoeg zijn om een 'prooi' te besmetten. De overige 95% zijn eitjes, larven en poppen (cocons gemaakt door larven voordat ze volwassen worden) die zich in de omgeving van uw kat bevinden (uw huis, de tuin). Vrouwelijke vlooien leggen gemiddeld 20 eitjes per dag. Daarom is het belangrijk om hun levenscyclus zo snel mogelijk te onderbreken!

Er zijn verschillende oplossingen om uw dier te behandelen, die allemaal verschillen op vlak van samenstelling, farmaceutische vorm en werkingsduur. Praat erover met uw dierenarts.

Als uw kat vlooien heeft, is het sowieso belangrijk om:

• Uw dier blijvend te beschermen. Gezien de grote hoeveelheid eitjes, larven en poppen in de omgeving van uw dier, raden we aan om de door uw dierenarts voorgeschreven behandeling te herhalen, want één enkele behandeling volstaat niet om het probleem blijvend op te lossen;
• De door uw dierenarts voorgeschreven dosissen na te leven. Een te lage dosis is niet doeltreffend, een te hoge dosis kan gevaarlijk zijn;
• En vooral: de omgeving te ontsmetten. Omdat een vlooienbesmetting voornamelijk via de omgeving gebeurt, is de ontsmetting van uw leefomgeving (mand, zetels enz.) de belangrijkste stap om u doeltreffend en duurzaam van deze kleine parasieten te ontdoen.

De keuze van een antivlooienmiddel dient u met uw dierenarts te bespreken. Hij is de enige die het meest geschikte product voor uw huisdier kan voorschrijven. 

Een behandeling kies je niet zomaar en hangt af van diverse factoren:

• De levenswijze van uw dier;
• Het ras;
• Het haartype;
• De voorgeschiedenis van het dier (huidziekten, allergieën enz.);
• De aanwezigheid van jonge kinderen in uw gezin.
• De aanwezigheid van een hond of andere katten (bepaalde antiparasitica voor honden zijn giftig voor katten).

Als uw kat bij gebrek aan een preventieve behandeling al met vlooien besmet is, kan de door uw dierenarts voorgestelde behandeling ook verschillen.

Ontdek in deze video de strijd van Hector tegen de vlooien:

Vlooien zijn in alle seizoenen actief! Het is dus belangrijk om uw kat het hele jaar door preventief te behandelen, vooral als hij al eerder vlooien gehad heeft of allergisch is voor hun speeksel.

Teken zijn externe parasieten van doorgaans 1 mm tot 1 cm lang, afhankelijk van of ze zich al gevoed hebben of niet. Er komen 850 soorten voor op de wereld, maar slechts 12 daarvan vinden we regelmatig terug op onze huisdieren. 

In onze streken kunt u drie dominante soorten tegenkomen:

• Ixodes ricinus: deze soort komt het meest voor en is vooral te vinden in vochtige streken, zoals bossen en wouden;
• Dermacentor reticulatus: hoofdzakelijk terug te vinden in parken, weiden en hoog gras;
• Rhipicephalus sanguineus: deze laatste soort komt voor op warmere plaatsen, zoals onze woningen en asielen.

Teken voeden zich uitsluitend met het bloed van dieren en mensen waaraan ze zich hechten. 

Om hun prooi te bereiken maken teken steeds opnieuw gebruik van dezelfde hinderlaag: ze beklimmen planten en wachten tot een gastheer voorbijkomt waaraan ze zich kunnen vastklampen. 

De parasieten zetten zich dan vast op de huid van uw dier, drinken bloed en laten vervolgens los, vallen op de grond en zetten hun ontwikkeling verder.

Om hun levenscyclus te kunnen voltooien mag de omgeving voor teken niet te vochtig of te warm zijn, met een temperatuur tussen 7 en 25 °C. 

Daarom zijn de besmettingen door teken doorgaans seizoensgebonden en zijn de risico's het grootst in de lente en herfst. 

Ze kunnen zich ook in steden ontwikkelen, maar u vindt ze toch vooral in bossen en hoog gras.

Op het einde van hun levenscyclus voeden teken zich met het bloed van diverse wilde dieren, die soms drager zijn van bacteriën en virussen. Ze kunnen deze ziekteverwekkers bij een volgende beet dus doorgeven aan andere dieren of mensen.

Ontdek hier de belangrijkste ziekten die teken overdragen.

Om uw kat tegen teken te beschermen, raden we u aan om regelmatig zijn vacht te controleren.

Tegelijk raden we ook een preventieve behandeling tegen deze parasieten aan. Hiertoe bestaan diverse methoden, met verschillende manieren en frequenties van toediening: halsbanden, pipetten, tabletten, enz. 

Vraag altijd advies aan uw dierenarts zodat hij het product kan voorschrijven dat het best past voor uw dier.

Raadpleeg altijd uw dierenarts om de meest geschikte oplossing ter bescherming van uw dier te bepalen. Hij zal u een behandeling aanraden in functie van de levenswijze van uw kat, zijn gezondheidsgeschiedenis (allergieën, ziekten enz.), maar ook de samenstelling van uw gezin (aanwezigheid van jonge kinderen, andere dieren), reizen die u wilt maken en uiteraard uw budget.

Teken zijn vooral actief in de lente en de herfst. In onze streken kunnen ze ook 's zomers aanvallen, 's winters daarentegen zult u er weinig last van hebben. Vraag advies aan uw dierenarts: hij raadt u de behandeling en duur aan die het geschiktst zijn voor uw dier en zijn levensstijl.

Heeft uw dier een of zelfs meerdere teken, dan moet u deze zo snel mogelijk verwijderen met een aangepast instrument, zoals een tekentang. Om het risico op de overdracht van bacteriën, virussen en andere kiemen te verminderen, moet dit binnen de 24 uur na vasthechting gebeuren. Het is dus aangeraden om uw kat na elke wandeling te onderzoeken.

Een teek van uw dier verwijderen:

1. Spreid het haar van uw kat met een fijne kam om de teek te vinden.
2. Schuif de tang over het lichaam van de teek zonder erop te duwen.
3. Trek niet aan de teek maar voer een draaiende beweging uit tot deze loslaat.
4. Gooi de teek weg, vb. in een hersluitbare plastic zak.
5. Ontsmet de zone van de beet met een ontsmettingsmiddel en gebruik geen alcohol of ether.

Controleer gedurende 2 weken na het verwijderen van de teek de plaats van de beet en het algemeen welzijn van uw dier. Raadpleeg uw dierenarts in geval van roodheid, uiterlijke veranderingen, vermoeidheid of eet- en spijsverteringsproblemen.

In België kunnen verschillende soorten wormen, die in het organisme van het dier leven en zich ontwikkelen, uw kat besmetten:

• Rondwormen (spoelwormen, haakwormen):
  • Spoelwormen zijn grote wormen (tot 20 cm) die in de dunne darm van katten leven. Zodra ze in het lichaam van het dier zitten, voeden spoelwormen zich door de voor het dier bedoelde glucose, calcium, fosfor of oligo-elementen in te nemen.
  • Haakwormen zijn kleine wormen (1 tot 2 cm) die op volwassen leeftijd op de rand van de ingewanden leven en zich er met bloed voeden.
• Platwormen zijn veel groter (tot 70-80 cm) en lijken op een aaneenschakeling van duizenden rijstkorrels.

In het algemeen kunnen dieren besmet geraken door het inslikken van wormeneitjes die zich in onze omgeving bevinden. Zodra de eitjes in het organisme zitten, ontwikkelen ze zich tot larven en gaan ze naar de ingewanden waar ze hun ontwikkeling voltooien tot volwassen wormen, die op hun beurt eitjes leggen. Er zitten ongeveer twee tot drie maanden tussen het inslikken van de wormeneitjes en het leggen van nieuwe eitjes door volwassen vrouwtjes.

Afhankelijk van hun type maken wormen gebruik van diverse tactieken om het organisme van een dier binnen te dringen. 

Rondwormen kunnen uw kat besmetten:

• via de uitwerpselen van besmette dieren waarmee de wormen hun eitjes verspreiden;
• via besmette prooien (knaagdieren, vogels) die als tussengastheer dienen;
• via de inname van onvoldoende gebakken vlees;
• tijdens de zwangerschap en het zogen, van een besmette moeder naar haar kittens.

Platwormen kunnen doorgegeven worden via bepaalde soorten vlooien en luizen.

Het is niet altijd gemakkelijk om de aanwezigheid van wormen bij een volwassen kat op te merken omdat de symptomen zelden zichtbaar zijn. Bij kittens kunnen bepaalde problemen zoals gewichtsverlies, diarree, braken, hoest of een vale vacht wijzen op de aanwezigheid van wormen.

In bepaalde gevallen kunt u deze parasieten opmerken wanneer ze uit de anus van het dier komen, of op plaatsen waar ze zich vaak bevinden:

• in de vorm van kleine rijstkorrels (platwormen);
• in de vorm van spaghetti (spoelwormen, haakwormen).

Platwormen kunnen ook jeuk aan het achterste veroorzaken, en er zo voor zorgen dat uw kat met zijn achterste over de grond schuurt.

In het algemeen kan een analyse van de uitwerpselen door een dierenarts uitsluitsel geven over de aanwezigheid van wormen bij een dier.

Wormbesmettingen - voornamelijk van rondwormen – zijn vooral gevaarlijk voor kittens, die kunnen lijden aan een verminderde vitaliteit, groeivertraging en spijsverteringsproblemen (braken, diarree, gezwollen buik), ademhalingsmoeilijkheden (hoest door de verplaatsing van de larven) en huidproblemen (vale vacht, roos, jeuk). Als ze in groten getale aanwezig zijn in het spijsverteringskanaal van een kitten, dan kunnen rondwormen zelfs tot de dood leiden door verstopping of doorboring van de ingewanden.

Bij volwassen katten heeft besmetting door wormen in de meeste gevallen geen zichtbare gevolgen. Toch mag ze niet genegeerd worden, want dragers besmetten gemakkelijk hun omgeving, en vormen zo ook een risico voor de menselijke gezondheid!

Ontdek in deze video de strijd van Hector tegen de wormen:

Om zowel voor uw huisdier als uw omgeving risico's te vermijden, beveelt ESCCAP, het Europees wetenschappelijk comité voor parasieten bij huisdieren, meerdere maatregelen aan:

• Verwijder regelmatig en voorzichtig de uitwerpselen uit de kattenbak en de tuin.
• Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne: was uw handen, knip uw nagels kort en draag handschoenen wanneer u in de tuin werkt.
• Ontworm uw kat regelmatig, ten minste vier keer per jaar, tegen spoelwormen (rondwormen) en volg daarbij de aanbevelingen van de dierenarts.
• Geef altijd in de handel verkrijgbare droge voeding of voeding uit blik of bereid voedsel te eten aan uw kat.
• Houd kinderen uit de buurt van besmette zones en bedek met name zandbakken om dierlijke uitwerpselen te vermijden.

Uw kat tegen spoelwormen (rondwormen) behandelen is de beste manier om hem te beschermen, en is ook onontbeerlijk om de risico's op besmetting van mensen en kinderen te beperken.

Omdat katten spoelwormen tijdens de zwangerschap en het zogen kunnen doorgeven aan hun jongen, is het aangeraden om de dieren al op heel prille leeftijd te ontwormen en om de behandeling regelmatig te herhalen: 

• Kittens: Het is aangeraden om ze te ontwormen vanaf de leeftijd van 3 weken, vervolgens op 5, 7 en 9 weken en ten slotte elke maand tot de leeftijd van 6 maanden;
• Volwassen katten: Parasitologen bevelen in het algemeen aan om ten minste vier keer per jaar te ontwormen (elke 3 maanden);
• Kweekkatten: De moeders moeten samen met hun jongen worden behandeld.

Een preventieve behandeling tegen platwormen is niet nodig maar wordt alleen aangeraden als dit type wormen bij het dier duidelijk aanwezig is.

Wormen vormen in elk seizoen een bedreiging voor uw dieren – en uw gezin. Het is dan ook erg belangrijk om uw kat het hele jaar door preventief te behandelen. Vraag advies aan uw dierenarts!

In bepaalde delen van de wereld, vooral in het zuiden van Europa (Zuid-Frankrijk, Spanje, Portugal, Italië, Griekenland), Noord-Afrika en overzeese gebieden, komt 'cardiopulmonaire dirofilariose' of 'hartwormziekte' voor, een dodelijke ziekte die wordt veroorzaakt door een lange en smalle worm die wordt overgedragen door een muggenbeet. 

Ook al ligt België niet in risicogebied, het is belangrijk om uw huisdier tegen deze parasiet te beschermen op elke reis naar deze zones. Vraag advies aan uw dierenarts.